Με μεγάλη καθυστέρηση -βρισκόμαστε μια ανάσα από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου- παρατηρεί κανείς κάποιες συζητήσεις αναφορικά με τα τεράστια οικονομικά προβλήματα της χώρας. Είναι αλήθεια ότι στις εκλογές της 21ης Μαΐου ουσιαστικά δεν κρίθηκαν τα προγράμματα των κομμάτων, αλλά κρίθηκε το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής και το αν θα μπορούσε ή όχι να γίνει κυβέρνηση συνεργασίας. Αυτή τη φορά η αντιπολίτευση φαίνεται να κάνει προσπάθεια για να μετακινήσει τη συζήτηση στο προγραμματικό πεδίο, πράγμα που φαίνεται επίσης να δυσανασχετεί τον αρχηγό της ΝΔ.
Ο απλός πολίτης/ψηφοφόρος όμως πηγαίνοντας να ψηφίσει, δυστυχώς, ελάχιστα μπαίνει στη διαδικασία να σκεφθεί το τεράστιο ζήτημα, για παράδειγμα, του άδικου φορολογικού συστήματος της χώρας, την φοροδιαφυγή, την περιβόητη κοστολόγηση των προγραμμάτων, το Ταμείο Ανάκαμψης, την αύξηση του δημόσιου χρέους κατά 50 δις τα 4 χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ φτάνοντας στα 400 δις, το έλλειμα του ισοζυγίου πληρωμών, την μη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας και τα προβλήματα της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Κι αυτό γιατί δεν είναι όλοι οι άνθρωποι οικονομολόγοι.
Μπορεί όμως ο πολίτης -με απλά λόγια- να καταλάβει την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, την διάλυση και ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας και την υποχρηματοδότηση της υγείας και της παιδείας, την εμπορευματοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας και των άλλων δημόσιων αγαθών σε συνδυασμό με την διάλυση/ακύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την δραματική χειροτέρευση των εργασιακών σχέσεων. Αυτό που οφείλει ως ψηφοφόρος είναι να κάνει τη δική του προσπάθεια, να καταλάβει με βάση τα δικά του βιώματα που έχει, αυτά που ζει ως εργαζόμενος, ως επαγγελματίας, ως συνταξιούχος, ως νέος άνθρωπος και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα, έτσι ώστε να ψηφίσει με πιο φερέγγυο τρόπο.
Με αφορμή τα παραπάνω θέλω να αναφερθώ στο πρώτο βιβλίο που αγάπησα πραγματικά στο Πανεπιστήμιο και ήταν για το μάθημα του πρώτου έτους «Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη». Απλό και κατανοητό. Η “ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ” του Paul A. Samuelson -ο πρώτος Αμερικανός που κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών το 1970- είναι αυτό που ανατρέχω ακόμα και σήμερα όταν θέλω να επαναφέρω στη μνήμη κάποιες βασικές έννοιες της οικονομικής επιστήμης. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ το 1975 σε μετάφραση των Διονύση Καράγεωργα και Θεοχάρη Παπαμάργαρη – ποιος από την γενιά μου δεν θυμάται με σεβασμό τα δύο αυτά ονόματα/Κεφάλαια της επιστήμης και της πολιτικής στη χώρα μας!
Ένα απόσπασμα από τον Πρόλογο του συγγραφέα: «Η οικονομική είναι ένας σημαντικός επιστημονικός κλάδος και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, παρουσιάζει συναρπαστικό ενδιαφέρον ως αντικείμενο μελέτης. Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει διαφορετικά όταν η επιστήμη αυτή ασχολείται με τα μεγάλα προβλήματα της ανεργίας και του πληθωρισμού, της φτώχειας και του πλούτου, της υλικής προόδου και της γενικότερης ανόδου της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής; Ξερές επιστημονικές αρχές αποκτούν ξαφνικά νεανική δροσιά, όταν χρησιμεύουν όχι για αφηρημένες κατασκευές, αλλά για την διερεύνηση της ζωντανής πραγματικότητας. Και τούτο γιατί βρίσκουμε στην πολιτική οικονομία, όχι το νεκρό και βαλσαμωμένο σώμα της συμβατικής σοφίας αλλά υλικό για τη μεγάλη συζήτηση γύρω από την επανάσταση, την ελευθερία, την αποδοτικότητα και την ατέλειωτη αναζήτηση μιας σωστής κοινωνίας»
Λαμία, 9.6.2023
Στέφανος Σταμέλλος
