Τη μείωση των ρύπων από τις μεταφορές, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και τη διεύρυνση της πράσινης ανάπτυξης, έθεσε ως προτεραιότητες η Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνα Αλεξοπούλου, κατά την ομιλία της στο 1ο Συνέδριο «Energy Save», της έκθεσης «Αυτοκίνηση-Electromobility 2023», που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Ειδικότερα, η κα Αλεξοπούλου, αφού παρουσίασε το αποτύπωμα των ρύπων των μεταφορών στην περιβαλλοντική επιβάρυνση, τόνισε ότι καθίσταται επιτακτική ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των αντιρρυπαντικής τεχνολογίας οχημάτων που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας.
«Σε περιπτώσεις όπου η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από ΑΠΕ, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι σχεδόν μηδαμινές», τόνισε, προσθέτοντας ότι η χώρα μας διακρίνεται διεθνώς στις σχετικές κατατάξεις, καταλαμβάνοντας την 7η θέση παγκοσμίως, ως προς την ενεργειακή παραγωγή που προέρχεται από ΑΠΕ, με ποσοστό 33,3%, καθώς ένας από τους κυριότερους στόχους της Κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η ενεργειακή αυτονομία της χώρας.
Η Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναφέρθηκε επίσης στα 650 νέα αστικά λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, που θα κυκλοφορήσουν στη χώρα έως τα μέσα του 2025, ενώ, ως το τέλος της τετραετίας, ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 1.300 οχήματα, υλοποιώντας ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την πράσινη μετάβαση.
Δόθηκε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στο Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021 – 2030, το οποίο περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις και αυστηροποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με απώτερο σκοπό τη σημαντική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων.
Η κα. Αλεξοπούλου τόνισε, επίσης, τη διαρκή βελτίωση της Ελλάδας, ως προς τη χρήση επαναφορτιζόμενων οχημάτων. Όπως επεσήμανε, το 2023 τα εν λόγω οχήματα αποτελούν πλέον το 10% του μεριδίου της αγοράς, κάνοντας λόγο για τα κυβερνητικά προγράμματα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» Ι & ΙΙ, «Πράσινα Ταξί», «Φορτίζω παντού» και «e-Astypalea», με τις αιτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να αγγίζουν τις 21.000 χιλιάδες.
Τέλος, ως προς την μικροκινητικότητα, επεσήμανε ότι αποτελεί μια σημαντική λύση για τα κέντρα των πόλεων, τόσο για το κυκλοφοριακό όσο και για το ενεργειακό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. «Η Κυβέρνηση έθεσε έγκαιρα και σωστά το νομικό πλαίσιο που διέπει την κίνηση αυτών των οχημάτων, με σκοπό να γίνει συνείδηση σε όλους μας ότι οφείλουμε να συνυπάρχουμε στους δρόμους. Ο αναβάτης του πατινιού ή του ποδηλάτου έχει ισότιμα δικαιώματα με τον οδηγό ενός αυτοκινήτου, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί εκτεθειμένο και ευάλωτο χρήστη της οδού», δήλωσε.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ομιλίας της Υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιας για τις Μεταφορές, Χριστίνας Αλεξοπούλου:
«Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και την ευκαιρία να απευθυνθώ σ’ ένα εξειδικευμένο κοινό από τον χώρο του αυτοκινήτου. Το θέμα του συνεδρίου δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο, θα συμφωνήσω με όλους τους προλαλήσαντες πως η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την βιωσιμότητα αλλά και το μέλλον των παιδιών μας. Είναι αδήριτη ανάγκη να αλλάξουμε συνήθειες, κουλτούρα και νοοτροπία. Οι μεταφορές σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν ένα σημαντικό ποσοστό περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, με τους ρύπους που οφείλονται σ’ αυτές να ξεπερνούν το 20% των συνολικών.
Προφανώς, λοιπόν, έχει τεράστια σημασία ο καθένας, στο ποσοστό που του αναλογεί, να συμβάλλει στην μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπεμπόμενων ρύπων. Στον τομέα των μεταφορών τώρα, το 75% των ρύπων προέρχεται από τα οχήματα, είτε πρόκειται για αυτοκίνητα είτε για λεωφορεία είτε για φορτηγά, επομένως αντιλαμβάνεστε πως υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο βελτίωσης και προώθησης καλών πρακτικών.
Η προσπάθεια βελτίωσης ξεκινά από τον τρόπο σκέψης μας. Πρωτίστως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως σχεδόν οτιδήποτε σχετίζεται με την λειτουργία και συντήρηση ενός οχήματος έχει ως αποτέλεσμα την ρύπανση του περιβάλλοντος και την κατανάλωση ενέργειας: από τα καύσιμα, τα ελαστικά, τα ανταλλακτικά, έως και τον καθαρισμό των οχημάτων.
Όπως πιθανώς γνωρίζετε η αποδοτικότητα ενός ηλεκτρικού οχήματος (93%) είναι σχεδόν τριπλάσια ενός οχήματος με θερμικό κινητήρα (35%). Ταυτόχρονα, τα ηλεκτρικά οχήματα δεν ρυπαίνουν κατά την κίνησή τους, παρά μόνο σε ένα μικρό ποσοστό κατά την παραγωγή ρεύματος για την κατανάλωσή τους. Ειδικά όμως, σε περιπτώσεις όπου η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από ΑΠΕ, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι σχεδόν μηδαμινές. Εδώ αξίζει να αναφερθούμε στο γεγονός πως η χώρα μας το 2022 βρέθηκε μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ΑΠΕ παγκοσμίως στην ενεργειακή παραγωγή της (7η θέση, 33,3% παραγωγή από ΑΠΕ, έκθεση EMBER). Ειδικά φέτος τον μήνα Μάιο, η ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώσαμε σχεδόν κατά το ήμισυ ήταν «πράσινη». Καταλαβαίνετε πως αποτελεί ένα επίτευγμα για το οποίο είμαστε εξαιρετικά περήφανοι ως Κυβέρνηση, ενώ στόχος είναι να φτάσουμε σε ακόμα υψηλότερες θέσεις.
Φυσικά, η συνεχής μας βελτίωση θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή αυτονομία της χώρας μας. Ένα στοιχείο που αξίζει να λάβουμε υπόψη μας στη χρήση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι τους ρύπους που εκπέμπονται για την παραγωγή της ενέργειας που χρησιμοποιούν. Αν η ενέργεια αυτή προέρχεται από ΑΠΕ τότε συζητάμε για 10gr CO2 ανά χιλιόμετρο, τιμή βιώσιμη και συνάμα εξαιρετική για τα σημερινά δεδομένα όπου ελάχιστα υβριδικά οχήματα επιτυγχάνουν σχεδόν δεκαπλάσιες τιμές, δηλαδή 100gr CO2 ανά χιλιόμετρο.
Όπως είπαμε, ένα ηλεκτρικό όχημα δεν ρυπαίνει όσο κινείται. Καθημερινά όπως ξέρετε όλοι βιώνουμε ένα από τα χειρότερα προβλήματα της Αττικής, το γνωστό κυκλοφοριακό μας, το οποίο δημιουργείται και από τον ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό οχημάτων στην Περιφέρεια. Σκεφτείτε τα περιβαλλοντικά οφέλη που θα είχαμε αν σταδιακά αντικατασταθούν όλα αυτά τα οχήματα με ηλεκτρικά τα οποία, εκτός των μηδενικών ρύπων που εκπέμπουν, είναι σχεδόν αθόρυβα συμβάλλοντας έτσι και στην καταπολέμηση της ηχορύπανσης στην πόλη. Κακά τα ψέματα, η ηλεκτροκίνηση αποτελεί πιθανότατα την τελευταία μεγάλη ευκαιρία που έχουμε για να βελτιώσουμε σημαντικά την ποιότητα ζωής μας και να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας μια βιώσιμη πρωτεύουσα.
Ως Κυβέρνηση έχουμε θέσει ως προτεραιότητά μας την «πράσινη» αυτή μετάβαση. Ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι και τα 650 νέα αστικά λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, το σύνολο των οποίων προβλέπεται να έχουν παραδοθεί σε κυκλοφορία έως τα μέσα του 2025. Προγραμματίζεται επίσης μια καινούργια, μεγάλη προμήθεια άλλων 650 λεωφορείων, τα οποία θα προκηρυχθούν σε επιμέρους διαγωνιστικές διαδικασίες. Στόχος είναι, έως το τέλος της τετραετίας, ο στόλος των αστικών συγκοινωνιών να έχει αναβαθμιστεί με συνολικά 1300 νέα «πράσινα» λεωφορεία.
Με βάση τα υπάρχοντα χρονοδιαγράμματα, αναμένεται η άφιξη των πρώτων 250 ηλεκτροκίνητων λεωφορείων στο πρώτο εξάμηνο του 2024, όπως συζητήσαμε και στην πρόσφατη συνάντησή μας με τους Κινέζους κατασκευαστές. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς το γεγονός ότι προχωρήσαμε αρκετά γρήγορα σχετικά με την παρουσίαση της σύμβασης για τα 250 αυτά λεωφορεία στην Βουλή, μόλις 2 μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων μας. Προτεραιότητά μας τώρα αποτελεί η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί για τον εκσυγχρονισμό του στόλου, την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του συγκοινωνιακού έργου, τηρώντας έτσι τις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες. Όλες οι κατευθύνσεις αυτές εστιάζουν προς τη δημιουργία μιας νέας κουλτούρας στον τομέα των μεταφορών, όπως έχουν οριστεί από το κυβερνητικό πρόγραμμα, τηρώντας τα κριτήρια του σχεδιασμού που αναπτύσσεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στοχεύοντας στον συνεχή εκσυγχρονισμό μας ως χώρα.
Εξίσου σημαντικό είναι να αναφερθούμε και στην βελτίωση του επιπέδου Οδικής Ασφάλειας της χώρας μας, η οποία αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη. Ήδη από το 2022, η Κυβέρνηση παρουσίασε το εγκεκριμένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030, με συγκεκριμένες δράσεις και ποσοτικούς στόχους για την μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, καθώς και των σοβαρά τραυματιών και νεκρών από αυτά. Μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας έχουν αποσαφηνιστεί ήδη συγκεκριμένες στοχευμένες δράσεις για την διαχείριση της οδικής ασφάλειας, μια εκ των οποίων αποτελεί η εκ νέου εξέταση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με μια νέα πολιτική ποινών, ιδιαίτερες ρυθμίσεις για τους πιο ευάλωτους χρήστες της οδού και κωδικοποίηση της σχετικής νομοθεσίας.
Στόχος μας είναι να τεθούν άμεσα τα σχετικά χρονοδιαγράμματα και να προγραμματιστεί η εκ νέου εξέτασή του, ρεαλιστικά εντός του 2024, το οποίο όμως όπως προαναφέραμε αποτελεί μόνο μια από τις ήδη προγραμματισμένες δράσεις του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας.
Ταυτόχρονα, γίνονται ήδη όλες οι απαραίτητες ενέργειες για εκ νέου συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Οδική Ασφάλεια, υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, καθώς και η σύσταση μιας νέας εκτελεστικής επιτροπής για την Οδική Ασφάλεια.
Ως προς το κομμάτι της ηλεκτροκίνησης, μια από τις ενέργειες που θα γίνουν το επόμενο διάστημα είναι και η σωστή και εξειδικευμένη εκπαίδευση του προσωπικού διάσωσης στην διαχείριση συμβάντων όπου εμπλέκονται εξηλεκτρισμένα οχήματα.
Όσον αφορά συνολικά στην ηλεκτροκίνηση, εντός του 2023 είδαμε 5,4 εκατομμύρια νέες ταξινομήσεις οχημάτων στην ΕΕ, με το μερίδιο αγοράς της ηλεκτροκίνησης το πρώτο 8μηνο να βρίσκεται στο 20% ξεπερνώντας πλέον σταθερά το μερίδιο αγοράς των οχημάτων diesel. Αν συνυπολογίσουμε τα υβριδικά, με μερίδιο αγοράς στο 24,3%, γίνεται ξεκάθαρο πως στρεφόμαστε πλέον σε πιο «καθαρές» μορφές κίνησης, καθώς και το ποσοστό των βενζινοκίνητων οχημάτων φθίνει. Αγορές όπως της Ολλανδίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι οποίες σημείωσαν αυξήσεις στις ταξινομήσεις ηλεκτρικών οχημάτων της τάξεως του 90%, 65% και 52% αντίστοιχα προφανώς συμβάλλουν στην αύξηση και του Ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Στην Ελλάδα τα επαναφορτιζόμενα οχήματα το 2022 αποτελούσαν το 7,4% της αγοράς. Το πρώτο οκτάμηνο του 2023 βρισκόμαστε συνολικά στο 10% του μεριδίου αγοράς. Στόχος μας είναι να βελτιωθούμε ακόμα περισσότερο και να προσεγγίσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Υπό αυτό το πρίσμα, η Κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση με τα προγράμματα «Κινούμαι Ηλεκτρικά» Ι & ΙΙ, «Πράσινα Ταξί», «Φορτίζω παντού» και «e-Astypalea» μέσω των οποίων γίνεται μια συνολική προσπάθεια προώθησης της ηλεκτροκίνησης. Ενδεικτικά αξίζει να πούμε πως για τον Β’ κύκλο του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά», ήδη έχουν γίνει σχεδόν 21 χιλιάδες αιτήσεις (20.908 συγκεκριμένα) με τις ήδη εγκεκριμένες να βρίσκονται σχεδόν στο 74%.
Αντιλαμβάνομαι πως ως παράγοντες της αγοράς αυτοκινήτου θέλετε να μάθετε για την συνέχεια της κρατικής επιδότησης στα προγράμματα που προανέφερα. Μπορώ σήμερα να σας πω με βεβαιότητα εκφράζοντας την πολιτική βούληση της Κυβέρνησης πως τα νέα θα είναι καλά. Σας παρακαλώ να αρκεστείτε σε αυτό σήμερα και δεσμεύομαι να γίνω πιο συγκεκριμένη πολύ σύντομα.
Θέλω να κλείσω αυτή την ομιλία με μια αναφορά στην μικροκινητικότητα. Θα συμφωνήσετε πιστεύω μαζί μου πως αποτελεί μια σημαντική λύση για τα κέντρα των πόλεων, τόσο όσον αφορά στο κυκλοφοριακό όσο και στο ενεργειακό πρόβλημα που εξετάζουμε σήμερα. Προβλήματα αλληλένδετα που αντιμετωπίζονται με επιτυχία όσο μεγαλώνει η διείσδυση και αυξάνεται η χρήση των ηλεκτρικών μέσων μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια, ποδήλατα και scooters). Ως Κυβέρνηση θέσαμε έγκαιρα και σωστά το νομικό πλαίσιο που διέπει την κίνηση αυτών των οχημάτων, με σκοπό να γίνει συνείδηση σε όλους μας ότι οφείλουμε να συνυπάρχουμε στους δρόμους. Ο αναβάτης του πατινιού ή του ποδηλάτου έχει εξίσου δικαιώματα με τον οδηγό ενός αυτοκινήτου, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί εκτεθειμένο και ευάλωτο χρήστη της οδού.
Υπό το πρίσμα της Οδικής Ασφάλειας για όλους, εξετάζουμε την μείωση των ορίων ταχύτητας εντός πόλης στα 30km/h ώστε να μπορούμε να συνυπάρξουμε όλοι αρμονικά, με ασφάλεια και σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Απώτερος στόχος μας είναι σύντομα να μην αποτελεί πρώτη επιλογή το ιδιωτικής χρήσεως αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις των πολιτών. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει μεταξύ άλλων να αλλάξουμε την κουλτούρα μας, να εργαστούμε αδιάκοπα για την αναβάθμιση των ΜΜΜ, καθώς και να βελτιώσουμε τις συνθήκες για την χρήση άλλων πιο «πράσινων» μέσων.
Θέλω, κλείνοντας, να συγχαρώ τους οργανωτές για την πρωτοβουλία διοργάνωσης συνεδρίου με αυτή τη θεματολογία και να τονίσω ότι κάθε νέο «πράσινο» όχημα που ταξινομείται αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση όσον αφορά στη μείωση των ρύπων, την βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας και της ποιότητας ζωής μας συνολικά».
