«Η ανθεκτικότητα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς απέναντι σε ένα διαρκώς αυξανόμενο εύρος απειλών θα κριθεί σε όλα τα επίπεδα διαμόρφωσης στρατηγικής και σχεδίασης δράσεων και προπαντός σε αυτό της συντονισμένης διεθνούς συνεργατικής δράσης», υπογράμμισε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την έναρξη τριήμερου εργαστηρίου, με θέμα τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πολιτιστική κληρονομιά -υλική και άυλη- και την προστασία της από την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Τις εργασίες του εργαστηρίου, που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής, κήρυξαν σήμερα το πρωί η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στην Ελλάδα, George Tsunis.
Το εργαστήριο διοργανώνεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα και την Ελληνική Εθνική Επιτροπή του ICOM, με την υποστήριξη του Γραφείου Εκπαιδευτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων του State Department, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στόχος της διοργάνωσης είναι να αποτελέσει το πρότυπο για ανάλογα διεθνή γεγονότα, με δεδομένες τις διεθνείς πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η χώρα μας, και στους δύο τομείς.
Όπως είπε στον χαιρετισμό της η Λίνα Μενδώνη, «Το σημαντικό και επίκαιρο Σεμινάριο, που ξεκινά σήμερα, συνιστά έναν μόνο από τους πολλούς και πλούσιους καρπούς της εξαιρετικά σημαντικής και γόνιμης συνεργασίας ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών και την Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα, που αναπτύσσεται και επεκτείνεται διαρκώς σε πολλούς τομείς τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου των δύο χωρών.
Η διάγνωση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί μια από τις προτεραιότητες όχι μόνο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αλλά της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνέχεια της εξελισσόμενης από το 2019 πρωτοβουλίας της Ελληνικής Κυβέρνησης για τη δημιουργία διεθνούς σύμπραξης για την «Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά», που έχει πλέον υιοθετηθεί από έναν ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών και έχει λάβει τη στήριξη διεθνών οργανισμών όπως η UNESCO και το ICOMOS, το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αναπτύσσει ένα εκτενές πρόγραμμα δράσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Σε ό,τι αφορά την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων, η Υπουργός επισήμανε ότι «Η διεθνής κοινότητα συνειδητοποιεί ολοένα και περισσότερο ότι η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών δεν είναι απλώς μια μορφή εγκληματικής δραστηριότητας, αλλά μια σύνθετη επιχείρηση του οργανωμένου εγκλήματος με πολλαπλές συνέπειες και προεκτάσεις. (…) Στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής της, η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση της διεθνούς πολιτικής για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, συμμετέχοντας με ευρείας απήχησης πρωτοβουλίες σε διεθνείς οργανισμούς, φόρα, διμερή και πολυμερή συνεργατικά σχήματα της μεταφοράς τεχνογνωσίας και προώθησης καλών πρακτικών προστασίας και διαχείρισης».
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, George Tsunis, δήλωσε: «Η Ελλάδα φιλοξενεί μερικούς από τους πιο φημισμένους πολιτιστικούς θησαυρούς του κόσμου. Η ελληνική κυβέρνηση -και ιδιαίτερα το Υπουργείο Πολιτισμού υπό την ηγεσία της καλής μου φίλης Υπουργού Λίνας Μενδώνη- έχει κάνει εκπληκτική δουλειά για την προστασία αυτού του πλούτου, προς όφελος του ελληνικού λαού και του κόσμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την τιμή να είναι εταίρος της Ελλάδας σε αυτή την προσπάθεια. Η Ελλάδα έχει πάρα πολλά να διδάξει στον κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά τον παγκόσμιο ηγετικό ρόλο της Ελλάδας σε αυτά τα θέματα, ιδιαίτερα στο επίκαιρο θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
Στο πρώτο μέρος του εργαστηρίου, σήμερα και αύριο (19-20 Σεπτεμβρίου 2022), κεντρικό θέμα είναι η «Δημιουργία δυναμικής για την προσαρμογή της πολιτιστικής κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής: Από τη θεωρία στην πράξη». Στο πρόγραμμα του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες συζητούν το διεθνές πλαίσιο, το οποίο σχετίζεται με την κλιματική κρίση, καθώς και το αντίστοιχο πλαίσιο για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με αναλυτική παρουσίαση των διεθνών πρακτικών για την προσαρμογή της πολιτιστικής κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Στο εργαστήριο θα γίνει αναλυτική συζήτηση σε ό,τι αφορά τις κύριες κατευθυντήριες γραμμές για την εκπόνηση σχεδίων προσαρμογής στις τρέχουσες και προβλεπόμενες για το μέλλον επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, για την προστασία της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το δεύτερο μέρος του εργαστηρίου (Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2022) αφορά στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και πολιτιστικών αντικειμένων. Στελέχη του ΥΠΠΟΑ, νομικοί, διεθνείς αναλυτές, πρόκειται να συζητήσουν σχετικά με το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών από την παράνομη διακίνηση, το διεθνές κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και τη σημασία των Μνημονίων Συνεργασίας για την καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στον νόμο για την εφαρμογή του νόμου περί πολιτιστικών αγαθών και στη διμερή συμφωνία Ελλάδας-ΗΠΑ, στην εφαρμογή καλών πρακτικών και στη συστηματική συνεργασία με διεθνείς φορείς, όπως το ICOM και η INTERPOL.
